سوره‌ی مبارکه‌ی عنکبوت

سوره عنکبوت بیست و نهمین سوره قرآن با 69 آیه است. آیات ابتدایی سوره‌ی مبارکه، نشان می‌دهد برخی از کسانی که به رسول خدا -صلی الله علیه وآله -ایمان آوردند قبل از هجرت از ایمان خود بازگشتند زیرا از تهدید مشرکان ترسیدند. مشرکان آنها را دعوت به رجوع به بت پرستی کرده و تضمین کردند خطاهای آنها را به گردن گیرند و اگر باز نگشتند آنها را شکنجه و عذاب کنند.

غرض سوره ی مبارکه این است: ایمانی که پروردگار عالم طلب می‌کند تنها گفتن ایمان به زبان نیست بلکه مقصود حقیقت ایمان است به گونه‌ای که تند باد حوادث و فتنه‌ها آن را متزلزل نسازد و تغییر شرایط روزگار آن را تغییر ندهد.

یکی از راههای مهم تثبیت این ایمان، فتنه‌ها، آزمایشها، فشارها و سختیها است. مردم به محض ایمان آوردن رها نمی‌شوند بلکه مورد آزمایش و امتحان قرار می‌گیرند تا حقیقت ایمان یا کفر از درون جانشان ظهور کند و صادق و کاذب از یکدیگر جدا شوند.1
«و ما هذه الحیاة الدنیا إلاّ لهو و لعب و إنّ الدار الآخرة لهی الحیوان لو کانوا یعلمون» 2

«لهو» آن چیزی است که انسان را به خود مشغول کرده و از کار و مقصد اصلی باز می‌دارد و حیات دنیا لهو است زیرا انسان را با زینت فانی خود از حیات جاودان و باقی باز می‌دارد و به خود مشغول می‌کند.

«لعب» مجموعه‌ای از اعمال منظم است که غایت آن خیالی است مانند بازی کودکان. زندگی دنیا لعب است زیرا فانی و سریع البطلان است همچون بازی کودکانی که مدتی جمع‌اند و مشغول بازی و لحظه‌ای بعد متفرق و پراکنده.

غالب اهدافی که انسانها بسوی آن شتافته از یکدیگر سبقت می‌جویند امور وهمی سرابی است همچون همسران و فرزندان و انواع تقدم‌ها، بزرگیها، ریاستها، سروری‌ها و یاران و خادمان و غیر آنها. پس این انسان است که در حقیقت مالک هیچ نیست جز در ظرف وهم و خیال.

اما آخرت ظرف زندگی انسان با کمالات حقیقی اوست. کمالاتی که با ایمان و عمل صالح آنها را کسب کرده. در حقیقت حیاتی است واقعی که اشتغال به آن لهو و باز دارنده نیست و کاری است جدی که هیچ لعب و لغو و گناهی در پرداختن به آن دامن گیر انسان نیست. جاودانگی است بدون زوال و لذتی است بدون رنج و درد و سعادتی بدون شقاء. به معنای حقیقی این زندگی، زندگی واقعی است.3

1-المیزان، ج16، ص100

2-عنکبوت، 64

3-المیزان، ج16، ص154

آخرین نظرات کاربران